Bệnh đái tháo đường không chỉ ảnh hưởng đến lượng đường trong máu mà còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác, trong đó có biến chứng ở bàn chân. Người bệnh tiểu đường dễ gặp phải các vấn đề liên quan đến chân, thường xuất phát từ tổn thương dây thần kinh và lưu thông máu kém. Những tổn thương này nếu không được điều trị đúng cách có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là phải cắt cụt chi. Tuy nhiên, chăm sóc đúng cách có thể giúp ngăn ngừa và điều trị kịp thời các biến chứng này.

1. Bệnh đái tháo đường là gì?

Bệnh đái tháo đường là một bệnh mãn tính xảy ra khi cơ thể không sản xuất đủ insulin hoặc không sử dụng insulin hiệu quả. Insulin là một hormone giúp đưa glucose từ máu vào tế bào để sản xuất năng lượng. Khi thiếu insulin, lượng đường trong máu tăng cao, gây ra hiện tượng tăng đường huyết. Nếu tình trạng này kéo dài, nó sẽ gây hại cho các cơ quan và mô trong cơ thể, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, bao gồm biến chứng bàn chân.

2. Bệnh đái tháo đường ảnh hưởng đến bàn chân như thế nào?

Bệnh tiểu đường có thể gây ra hai vấn đề chính đối với bàn chân:

• Bệnh thần kinh đái tháo đường: Lượng đường trong máu cao kéo dài có thể gây tổn thương các dây thần kinh, đặc biệt là ở chân và bàn chân. Khi các dây thần kinh bị tổn thương, người bệnh có thể không cảm nhận được nhiệt độ, đau đớn hoặc các chấn thương nhỏ trên da, dẫn đến tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng mà không được phát hiện kịp thời.
• Bệnh mạch máu ngoại vi: Lưu thông máu kém là một vấn đề khác thường gặp ở người tiểu đường. Khi máu không lưu thông tốt, các vết loét hoặc vết thương nhỏ ở chân sẽ mất nhiều thời gian hơn để lành lại. Nếu không được điều trị đúng cách, các vết thương có thể phát triển thành loét và dẫn đến hoại tử, thậm chí là phải cắt bỏ chi.

3. Các dấu hiệu cảnh báo biến chứng bàn chân đái tháo đường

Người mắc bệnh đái tháo đường cần thường xuyên kiểm tra chân để phát hiện sớm các dấu hiệu biến chứng, bao gồm:

• Vết loét hoặc mụn nước không lành.
• Đỏ, sưng, nóng rát ở bàn chân.
• Cảm giác tê, ngứa râm ran hoặc mất cảm giác ở bàn chân.
• Da khô, nứt nẻ, xuất hiện các vết chai hoặc sừng dày.
• Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào trên, người bệnh cần ngay lập tức đến gặp bác sĩ để được thăm khám và điều trị kịp thời.

4. Mẹo chăm sóc chân cho người đái tháo đường

Việc chăm sóc chân đúng cách có thể giúp phòng ngừa và điều trị sớm các biến chứng bàn chân tiểu đường. Dưới đây là một số mẹo chăm sóc chân quan trọng cho người bệnh:

• Giữ đường huyết ổn định: Luôn tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ về chế độ ăn uống, tập thể dục và sử dụng thuốc để giữ lượng đường trong máu ở mức ổn định.
• Rửa chân hàng ngày: Rửa chân bằng nước ấm và xà phòng nhẹ, sau đó lau khô kỹ, đặc biệt là giữa các ngón chân. Không nên ngâm chân quá lâu trong nước.
• Kiểm tra chân hàng ngày: Kiểm tra kỹ lưỡng bàn chân để phát hiện sớm các vết loét, mụn nước, vết chai hoặc bất kỳ vấn đề bất thường nào.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm: Giữ ẩm cho da chân bằng cách sử dụng kem dưỡng ẩm sau khi rửa chân, nhưng tránh bôi kem giữa các ngón chân.
• Cắt móng chân đúng cách: Cắt móng chân thẳng và không cắt vào các góc để tránh nguy cơ móng mọc ngược.
  Mang giày và tất phù hợp: Luôn mang giày hoặc dép kín mũi và tất mềm mại để bảo vệ chân. Kiểm tra bên trong giày trước khi đi để đảm bảo không có vật lạ.
• Bảo vệ chân khỏi nhiệt độ: Tránh đi chân trần trên bề mặt nóng hoặc lạnh, và đi tất vào ban đêm nếu chân bị lạnh.

5. Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Người mắc bệnh đái tháo đường nên kiểm tra chân định kỳ mỗi lần khám sức khỏe và ít nhất mỗi năm một lần với bác sĩ chuyên khoa chân. Nếu có các vấn đề như vết thương không lành, da chân khô nứt hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng, cần liên hệ ngay với bác sĩ để được điều trị kịp thời.

6. Ngăn ngừa biến chứng bàn chân đái tháo đường

Để ngăn ngừa biến chứng bàn chân, người bệnh tiểu đường cần tuân thủ các nguyên tắc chăm sóc chân hàng ngày và duy trì lối sống lành mạnh. Điều quan trọng là giữ lượng đường trong máu ổn định và không hút thuốc lá, vì hút thuốc làm giảm lưu thông máu, tăng nguy cơ biến chứng.

Ngoài ra, việc duy trì lưu thông máu bằng cách thường xuyên cử động ngón chân, mắt cá chân và tránh bắt chéo chân trong thời gian dài cũng rất quan trọng. Thường xuyên tham gia các hoạt động thể dục nhẹ nhàng giúp cải thiện lưu thông máu và duy trì sức khỏe chân.

Bệnh đái tháo đường có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là biến chứng bàn chân. Tuy nhiên, với sự chăm sóc đúng cách và theo dõi sức khỏe thường xuyên, người bệnh hoàn toàn có thể ngăn ngừa và kiểm soát được các vấn đề này. Hãy luôn chú ý đến sức khỏe của mình, tuân thủ các hướng dẫn từ bác sĩ và chăm sóc đôi chân đúng cách để có cuộc sống khỏe mạnh hơn.